رژیم کتوژنیک چیست؟
رژیم کتوژنیک (Ketogenic Diet) یک الگوی تغذیه‌ای با کربوهیدرات بسیار کم و چربی بالا است که بدن را وارد حالت متابولیکی خاصی به نام کتوزیس می‌کند. در این حالت، به‌جای قند (گلوکز)، چربی‌ها و کتون‌ها به عنوان منبع اصلی انرژی مصرف می‌شوند.
چرا رژیم کتوژنیک برای لاغری سریع مؤثر است؟
چربی‌سوزی سریع‌تر → کاهش شدید کربوهیدرات باعث استفاده بدن از ذخایر چربی می‌شود.
کاهش اشتها → مصرف چربی و پروتئین حس سیری طولانی‌تری ایجاد می‌کند.
کاهش انسولین → سطح پایین انسولین از ذخیره‌سازی چربی جلوگیری می‌کند.
اصول رژیم کتوژنیک
برای اجرای موفق رژیم کتو، باید نسبت درشت‌مغذی‌ها به شکل زیر باشد:
۷۰ تا ۷۵٪ چربی سالم (آووکادو، روغن زیتون، آجیل، دانه‌ها)
۲۰ تا ۲۵٪ پروتئین (گوشت بدون چربی، ماهی، تخم‌مرغ)
۵ تا ۱۰٪ کربوهیدرات خالص (سبزیجات کم‌کربوهیدرات مثل کلم بروکلی، اسفناج، کدو سبز)
مواد غذایی مجاز در رژیم کتوژنیک
گوشت قرمز، مرغ، بوقلمون، ماهی چرب (سالمون، ساردین)
تخم‌مرغ و پنیر پرچرب
سبزیجات کم‌کربوهیدرات (اسفناج، کاهو، کلم‌گل)
چربی‌های سالم (روغن نارگیل، روغن زیتون، کره محلی)
مواد غذایی ممنوع
نان، برنج، ماکارونی، سیب‌زمینی
قندها و شیرینی‌جات
نوشابه و آبمیوه‌های صنعتی
حبوبات و غلات کامل
برنامه کلینیکی یک‌هفته‌ای رژیم کتوژنیک (نمونه)
روز اول
صبحانه: املت با پنیر و آووکادو
ناهار: سالاد مرغ با روغن زیتون
شام: سالمون کبابی با سبزیجات بخارپز
روز دوم
صبحانه: تخم‌مرغ آب‌پز + مغزها
ناهار: گوشت گریل شده + سالاد سبز
شام: بوقلمون پخته با کره و کلم‌گل
روز سوم
صبحانه: ماست یونانی پرچرب با دانه چیا
ناهار: ماهی تن + روغن زیتون
شام: استیک گوشت گاو + کدو سبز سرخ‌شده
(همین الگو برای روزهای بعد با تغییر نوع پروتئین و سبزیجات تکرار می‌شود.)
مزایا و معایب رژیم کتوژنیک
مزایا
کاهش سریع وزن در هفته‌های اول
کنترل قند خون و بهبود مقاومت انسولینی
افزایش انرژی و تمرکز
معایب
یبوست و مشکلات گوارشی در شروع رژیم
احتمال کمبود برخی ویتامین‌ها
مناسب نبودن برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی و کبدی بدون مشورت پزشک
نکات کلینیکی مهم
قبل از شروع رژیم کتو، حتماً آزمایش خون و مشاوره پزشکی انجام دهید.
مصرف مکمل‌های ویتامین B، D و منیزیم توصیه می‌شود.
نوشیدن آب کافی و مصرف سبزیجات پرفیبر برای جلوگیری از یبوست ضروری است.
جمع‌بندی
رژیم کتوژنیک یکی از روش‌های علمی و کلینیکی برای لاغری سریع است که با محدود کردن کربوهیدرات و افزایش مصرف چربی سالم، بدن را وادار به استفاده از چربی‌ها به‌عنوان سوخت اصلی می‌کند. با این حال، این رژیم باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود تا عوارض جانبی آن به حداقل برسد.